Adaptacja przedszkolaka

Adaptacja Przedszkolaka

„Wszystkiego, co naprawdę powinienem wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu – o tym jak żyć, co robić, jak postępować,  patrzeć, odczuwać, myśleć, marzyć i wyobrażać sobie lepszy świat…”

Robert Fulghum

Drodzy Rodzice,

 Poniżej mała  garść porad na początek września dla debiutantów przedszkolnych małych i dużych

  Adaptacja, co to takiego?

To przystosowanie do nowych warunków i środowiska, umożliwiające prawidłowe/dobre funkcjonowanie. Dotyczy wszystkich organizmów.

Od czego zależy prawidłowa adaptacja dziecka do przedszkola? Od tzw. mechanizmów adaptacyjnych człowieka, czyli: m.in. od poziomu rozwoju psychofizycznego, cech temperamentu, wcześniejszych doświadczeń, najbliższego otoczenia – rodziców – i ich postaw wychowawczych.

Jakie umiejętności i kompetencje ułatwiają dziecku i rodzicom adaptację do przedszkola ?

– odpowiedni do wieku rozwój mowy –  3-latek o prawidłowym rozwoju mowy buduje zdania, zgłasza swoje różne potrzeby, komunikuje się słownie z otoczeniem w sposób zrozumiały,

– ukończony trening toaletowy – dziecko zgłasza potrzeby fizjologiczne i potrafi korzystać z toalety ( często z pomocą, sporadycznie zdarza się zmoczyć majtki, nie używa pieluch w dzień)

– umiejętność samodzielnego jedzenia, tzn. posługuje się łyżką, siedzi przy stole, skupia się na jedzeniu bez bajki i zabawek, jest otwarte na próbowanie różnych potraw
– umiejętność respektowania zasad i granic – na razie tych domowych. Jeśli w domu rodzice odwołują się do zasad i konsekwentnie stawiają granice – dziecku łatwiej będzie przenieść te nawyki do przedszkola. Filozofia „ jeszcze zdąży się tego nauczyć” – jest mitem.
– doświadczenie w relacjach z dziećmi i dorosłymi – im więcej kontaktów i zabaw z dziećmi, tym mniejszy może być stres w zetknięciu się z grupą przedszkolną. Bywanie w galeriach handlowych nie pełni, niestety roli socjalizacyjnej, a obciąża układ nerwowy dziecka nadmiarem bodźców.

– doświadczenia poznawcze – jeśli dziecko w domu korzystało z kredek, farb, słuchało czytanych książek i muzyki, miało możliwość rozmawiania, obserwowania przyrody, jeśli miało możliwość częstych zabaw ruchowych (rower, hulajnoga, place zabaw, wycieczki piesze), jeśli rozwijało różne obszary psychofizyczne – spotkanie z przedszkolem będzie łatwiejsze

– samodzielność – w zakresie odpowiednim do wieku, dotyczy ubierania i rozbierania, korzystania z toalety, jedzenia, korzystania z zabawek, wyrażania uczuć i poszukiwania pomocy
– przyzwyczajenia i nawyki życiowe, np. poobiedni odpoczynek ( dla części dzieci trudne do zaakceptowania ponieważ nie praktykowane w domu),

 Co jeszcze jest ważne w przygotowaniu do przedszkola?

– Ważne jest i odczuwane przez dziecko podejście rodzica do perspektywy przedszkola i codziennych rozstań. Uznaj, że to naturalny, następny etap rozwojowo/życiowy dziecka. Nie strasz trudnościami : „jedz sam, bo w przedszkolu będziesz musiał”.

– Spokojnie przeprowadź trening toaletowy, nie w ostatniej chwili, naucz dziecko korzystać z toalety, w przedszkolu nie ma nocników.

– Opowiadaj o przedszkolu realistycznie, uchronisz dziecko przed rozczarowaniem – rzeczywistość w ocenie dziecka jest inna niż w ocenie rodzicielskiej.

– Zawsze akceptuj uczucia dziecka – koryguj zachowania, jeśli są niewłaściwe ( zamiast mówić do dziecka „nie bój się przedszkola”, powiedz „gdy będzie trudno, to ja ci pomogę”).

-Nie stosuj szkodliwych „uspokajaczy” gdy dziecko jest wzburzone – w przedszkolu nie dostanie na uspokojenie telefonu ani tableta.

– Unikaj pośpiechu i chaosu, wysyłania do dziecka sprzecznych komunikatów, obciążania swoim lękiem i niepewnością – co rok do przedszkola przychodzą nowe dzieci i zdecydowana większość z nich daje radę. Jeśli mówisz, że przedszkole jest wspaniałe, a Twoje oczy są pełne niepokoju – dziecko Ci nie uwierzy.

– Nie dopytuj natarczywie o to jak było w przedszkolu – Twoje dziecko przecież kilka godzin do Ciebie tęskniło, zwłaszcza na początku.

– Żegnaj się z dzieckiem krótko, przedłużanie nie pomaga w opanowaniu lęku separacyjnego, nigdy nie wiadomo, ile jeszcze całusów potrzeba do uspokojenia.

– Dotrzymuj danego słowa! Nie mów „przyjdę po ciebie, po obiedzie”, lepiej: „przyjdę, jak skończę pracę” ((twoje dziecko nie będzie od rana czekało na obiad, będący sygnałem Twojego przyjścia), nie obiecuj czegoś czego nie da się spełnić.

– Gdy dziecko nie będzie potrafiło przypomnieć sobie zdarzeń z przedszkola – to normalne. Dla niego kilka godzin to wieczność.

– Pobyt w przedszkolu może umilić/ułatwić ulubiona przytulanka.

– Dziecko potrzebuje spójnego świata, przewidywalnego – jeśli w przedszkolu samo je i ubiera się – to znaczy że potrafi, nie wyręczaj go więc w tym w domu.

– Do absolutnego minimum ogranicz korzystanie z tableta/telefonu – uzależnienie od takiego sposobu spędzania czasu radykalnie hamuje potrzeby poznawcze dziecka i staje się wyznacznikiem atrakcyjności świata. Nic już potem nie jest ciekawe.

Zakładamy, że na adaptację dzieci potrzebują całego roku. Każda przerwa w chodzeniu do przedszkola spowalnia proces przystosowywania się (nawet weekendy). Mogą zdarzać się kryzysy, czasem z  (najczęściej) niewiadomego powodu.

W ostatnich tygodniach/dniach  przed rozpoczęciem przedszkola można dostosować rytm dnia domowego do rytmu przedszkola – poranne wstawanie, śniadanie, obiad ok. 12.00 i krótki południowy odpoczynek/wyciszenie.

 Drodzy Rodzice!

Gdyby jednak pojawiły się u Twojego dziecka reakcje, których wcześniej nie było, a oceniasz je jako niepokojące i trwały nieprzerwanie co najmniej 4 tygodnie – porozmawiaj o tym z nauczycielką lub psychologiem przedszkolnym.

Co może zaniepokoić w zachowaniu dziecka:

– zaburzenia snu – niemożność zaśnięcia, lęki nocne, krzyk i płacz, lęk przed własnym łóżkiem
– powrót moczenia w dzień lub w nocy
– wyraźna, trwała zmiana nastroju, widoczny smutek, wycofanie, unikanie kontaktu, rozdrażnienie, pobudzenie, reakcje agresywne lub autoagresywne, niszczenie zabawek, a także nagłe zmiany nastroju
– zanik typowej dla dziecka aktywności – nie bawi się, nie chce wychodzić z domu, trzyma się kurczowo rodzica, nie interesuje się niczym
– zacinanie/jąkanie, niepłynność mowy –rozwojowo może pojawić się u dzieci 3-4 letnich i samoistnie ustąpić – zawsze jednak wskazana jest konsultacja logopedyczna
– odmowa jedzenia – w przedszkolu i w domu, lub w jednym z tych miejsc
– odmowa mówienia – np. tylko w przedszkolu, może to wskazywać na mutyzm wybiórczy

 A jeśli znajdą Państwo chwilę wolnego czasu i ochotę na kolejne informacje o rodzicielstwie i rozwoju dziecka - polecamy lekturę !!!

„Zrozumieć przedszkolaka” – Jo Douglas, Świat Książki
„Trudne tematy dla mamy i taty” – A. Jankowska Wyd. Zielona Sowa 2010
„Jak mówić NIE „– Ashe Phillips Prószyński i S-ka
„Niegrzeczne dzieci „– George Kapalka Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne